မျိုးစေ့ကျွမ်းကျင်မှုဆိုင်ရာကော်မတီ Technical Seed Comitie (TSC) တင်ပြရာတွင် ဆောင်ရွက်ရမည့်လုပ်ငန်းနှင့် မှတ်တမ်းကောက်ယူခြင်း
| ၁။ | သီးနှံအမည် | - ပဲတီစိမ်း |
| ၂။ | စိုက်ပျိုးရာသီ/ဒေသ / အကြိမ် | - မိုး/မိုးနှောင်း/မိုးကြို ပဲတီစိမ်း အဓိက စိုက်ပျိုးသောဒေသများ |
| ၃။ | အသုံးပြုမည့် စံထားမျိုး | - တောင်သူများအများဆုံးစိုက်ပျိုးနေသောထုတ်ဝေပြီးမျိုး |
| ၄။ | အကွက်အရွယ်အစား | - ၁၅ ပေ အရှည် ၊ ၉ပေ အကျယ် |
| ၅။ | တန်းကြား၊ ပင်ကြား | - ၁.၅ ပေ၊ ၄-၆ လက်မ |
| ၆။ | စမ်းသပ်ကွက်ပုံစံ | - စမ်းသပ်မျိုးအရေအတွက်ပေါ်မူတည်၍ ၄ - ၆ ခု ထပ်ပြုကြိမ်ထည့်သွင်းရန် |
| ၇။ | မြေသြဇာနှုန်းထား | - တစ်ဧကနှုန်းထား |
| ယူရီးယား | - ၂၈ပေါင်/ဧက | |
| တီစူပါ | - ၈၄ ပေါင်/ဧက | |
| ပိုတက်ရှ် | - ၅၆ ပေါင်/ဧက | |
| ဂျစ်ပဆန် | - ၁၁၂ ပေါင်/ဧက | |
| ၈။ | အပင်ပြုစုမှုနည်းစနစ် | - စိုက်ပျိုးပြီး ၂ ပါတ်သား အတွင်းတစ်ကျင်းတစ်ပင်ချန်သားခွဲပါရန် |
၉။ ကောက်ယူရမည့်မှတ်တမ်းများနှင့် စံချိန်စံညွှန်းများ
စိုက်ပျိုးသည့်နေ့
| ၁။ | |
| ၂။ | ၅၀% အပင်ပေါက်စုံရက် |
| ၃။ | အပင်ပေါက်(Hypocotyl) တွင်ရောင်ချယ် ပါဝင်မှု |
| ၄။ | (၅၀ %) ပန်းပွင့်ရက် |
| ၅။ | ပန်းပွင့် အရောင် |
| ၆။ | ရင့်မှည့်ရက် |
| ၇။ | အပင်အမြင့် (စင်တီမီတာ) |
| ၈။ | တစ်ပင်ပါသီးကိုင်း |
| ၉။ | တီစူပါ |
| ၁၀။ | ပိုတက်ရှ် |
| ၁၁။ | ဂျစ်ပဆန် |
| ၁၂။ | အပင်ပြုစုမှုနည်းစနစ် |
| ၁၃။ | အစေ့(၁၀၀) အလေးချိန် (ဂရမ်) |
| ၁၄။ | အစေ့အရောင် |
| ၁၅။ | အစေ့ပုံစံ |
| ၁၆။ | ပဲပင်ပေါက်အရှည်/အမြစ်အရှည်(အချိုး) |
| ၁၇။ | ထူးခြားသည့်လက္ခဏာများ |
| ၁၈။ | ပိုးမွှားကျရောက်မှု Score |
| ၁၉။ | ရောဂါကျရောက်မှု Score |
| ၂၀။ | ရိတ်သိမ်းချိန် အပင်အရေအတွက် |
| ၂၁။ | ရိတ်သိမ်းဧရိယာမှ အထွက် (ဂရမ်) |
Sampling plants & The net-plot yields စမ်းသပ်ကွက်အတွင်း (၄ တန်း) ၏ နမူနာ (၁၀ ပင်) မှ မှတ်တမ်းများ ကောက်ယူရမည်။ ကွက်ပျောက် (missing hill) ရှိသောနေရာများကို ရှောင်ပါ။
၉.၁။ စိုက်ပျိုးသည့်နေ့
စမ်းသပ်ကွက်စိုက်ပျိုးသည့်နေ့စွဲကို မှတ်တမ်းယူရပါမည်။
၉.၂။ ၅၀% အပင်ပေါက်စုံရက်
စိုက်ပျိုးသည့်နေ့မှ အကွက်ငယ်အတွင်းရှိ အလယ်(၄) တန်းတွင် ရှိရမည့် အပင်ဦးရေ ၏ထက်ဝက်အပင်ပေါက်သည့်နေ့ကို မှတ်တမ်းယူရပါ မည်။
၉.၃။ အပင်ပေါက်(Hypocotyl) တွင်ရောင်ချယ် ပါဝင်မှု
ပဲစေ့မှ အပင်ပေါက်ပြီး တစ်ပါတ်အတွင်းတွင် အစေ့ရွက်အောက် ပိုင်း၊ မြေကြီးနှင့် ကြားနေရာ၏ အရောင်ကို မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ အစိမ်း ရောင်၊ မရမ်းရောင်၊ မရမ်းရင့်ရောင်၊ အစိမ်းရောင်သမ်းသော မရမ်းရောင် ဟု အမျိုးမျိုးတွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။
၉.၄။ ၅၀% ပန်းပွင့်ရက်
အလယ် စိုက်ကြောင်း (၄) ကြောင်းရှိ အပင်ဦးရေ စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက် အပင်ဦးရေမှ ပန်းပွင့် သော ရက်ကို စိုက်ပျိုးသောနေ့ရက်မှစ၍ ရေတွက်ပါသည်။
၉.၅။ ပန်းပွင့်အရောင်
၅၀% ပန်းပွင့် သောအချိန်တွင် မှတ်တမ်းကောက်ယူရပါမည်။ အဝါရောင်၊ အစိမ်းရောင်သန်းသော အဝါရောင်၊ အဝါရောင်သန်းသော အစိမ်းရောင်၊ အစိမ်းနှင့် မရမ်းရောင် သန်းသော အဝါရောင်ဟု အမျိုးမျိုး တွေ့နိုင်ပါသည်။
၉.၆။ ရင့်မှည့်ရက်
အလယ် စိုက်ကြောင်း (၄) ကြောင်းရှိ အပင်ဦးရေ စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက် အပင်ဦးရေမှ သီးတောင့် များရင့်မှည့်သောရက်ကို စိုက်ပျိုးသော နေ့ရက်မှစ၍ ရေတွက်ပါသည်။
၉.၇။ အပင်အမြင့် (စင်တီမီတာ)
သီးတောင့်များစတင်ရင့်မှည့်ချိန်တွင် အလယ် (၄) တန်းမှ နမူနာ (၁၀) ပင်ရွေးချယ်၍ တိုင်းတာရပါမည်။ အပင်ခြေမှ ရွက်နုထိပ်ဖျား ထိ အမြင့်ကို တိုင်းတာရပါမည်။
၉.၈။ တစ်ပင်ပါသီးကိုင်း
ပထမအကြိမ် ကောက်သိမ်းချိန်တွင် မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ စိုက်တန်း အလယ် (၄) တန်းမှ ကျဘမ်း အပင် (၁၀) ပင်မှ မှတ်တမ်းယူ ရပါမည်။ တစ်ပင်ချင်းမှ အောင်မြင်သောသီးတောင့် တစ်တောင့်အနဲဆုံး ပါဝင်သော သီးကိုင်း အရေအတွက်ကို မှတ်တမ်းယူ၍ ပျှမ်းမျှ တစ်ပင်ပါ သီးကိုင်းကို တွက်ချက်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။
၉.၉။ တစ်ပင်ပါသီးတောင့်
ကောက်သိမ်းချိန်တိုင်းတွင် မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ စိုက်တန်း အလယ် (၄) တန်းမှ ကျဘမ်း အပင် (၁၀) ပင်မှ မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ ပထမအကြိမ် မှတ်တမ်းယူပြီးအပင်အား လေဘယ်ဖြင့် မှတ်သားထားပြီး ဆက်လက်ယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။
၉.၇။ အပင်အမြင့်(စင်တီမီတာ)
သီးတောင့်များစတင်ရင့်မှည့်ချိန်တွင် အလယ် (၄) တန်းမှ နမူနာ (၁၀) ပင်ရွေးချယ်၍ တိုင်းတာရပါမည်။ အပင်ခြေမှ ရွက်နု ထိပ်ဖျား ထိအမြင့်ကို တိုင်းတာရပါမည်။
၉.၈။ တစ်ပင်ပါသီးကိုင်း
ပထမအကြိမ် ကောက်သိမ်းချိန်တွင် မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ စိုက် တန်း အလယ် (၄) တန်းမှ ကျဘမ်း အပင် (၁၀) ပင်မှမှတ်တမ်းယူရ ပါမည်။ တစ်ပင်ချင်းမှ အောင်မြင်သောသီးတောင့် တစ်တောင့်အနဲဆုံး ပါဝင်သော သီးကိုင်း အရေအတွက်ကို မှတ်တမ်းယူ၍ ပျှမ်းမျှ တစ်ပင် ပါသီးကိုင်းကို တွက်ချက်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။
၉.၉။ တစ်ပင်ပါသီးတောင့်
ကောက်သိမ်းချိန်တိုင်းတွင် မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ စိုက်တန်း အလယ် (၄) တန်းမှ ကျဘမ်း အပင် (၁၀) ပင်မှ မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ ပထမအကြိမ် မှတ်တမ်းယူပြီးအပင်အား လေဘယ်ဖြင့် မှတ်သားထားပြီး ဆက်လက်ယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။
၉.၁၀။ သီးတောင့်အရောင်
သီးတောင့်များရင့်မှည့်ခြောက်သွေ့ချိန်တွင်မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ သီးတောင့်အရောင်များ- ကောက်ရိုးရောင်၊ ကြေးနီရောင်၊ အဝါရောင်၊ အနက်ရောင် စသည်ဖြင့် ရှိနိုင်ပါသည်။
၉.၁၁။ သီးတောင့်အရှည် (စင်တီမီတာ)
နမူနာ (၁၀) ပင်မှ ရရှိသောအတောင့်များမှ အောင်မြင်သော ကျ ဘမ်း (၁၀) တောင့် ယူ၍ အတောင့် အရှည်ကို တိုင်းတာရပါမည်။ အတောင့် (၁၀) တောင့်၏ ပျမ်းမျှ အလျှားကို မှတ်တမ်းယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။
၉.၁၂။ တစ်တောင့်ပါအစေ့
နမူနာ (၁၀) ပင်မှ အတောင့်များ မှ အောင်မြင်သော ကျဘမ်း (၁၀) တောင့် ယူ၍ အစေ့ ရေ တွက် ရပါ မည်။ ရရှိသော အစေ့အရေအတွက်မှ ပျမ်းမျှ ယူ၍ မှတ်တမ်းယူရပါမည်။
၉.၁၃။ အစေ့(၁၀၀)အလေးချိန်
အစိုဓါတ် (၈ မှ ၁၃ရာခိုင်နှုန်း) ရှိသောအချိန်တွင် ချိန်တွယ်ရ ပါမည်။ နမူနာ (၁၀)ပင်မှ ရရှိသော အစေ့များမှ အောင်မြင်သောအစေ့ (၁၀၀) ကိုရေတွက်၍ ချိန်တွယ်ရပါမည်။ ဒသမ (၂) နေရာ အထိ ချိန်တွယ် နိုင်သော ချိန်ခွင်ဖြင့်ချိန်တွယ်ရပါမည်။
၉.၁၄။ အစေ့အရောင်
အစိုဓါတ် (၈ မှ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း) ရှိသော အချိန်တွင်ရှိသော အစေ့ အရောင်ကို မှတ်တမ်းယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အစိမ်းဖျော့၊ အစိမ်းရွှင်၊ အစိမ်း ရင့်၊ စိမ်းဝါ၊ အဝါရောင်၊ အညိုရောင် ဟူ၍ အမျိုးမျိုးတွေ့နိုင်ပါသည်။
၉.၁၅။ အစေ့ပုံစံ
အစေ့ပုံစံအမျိုးမျိုး- လုံးဝိုင်းပုံ၊ ဘဲဥပုံ၊ စည်ပိုင်းပုံ စသည်တို့ တွေ့နိုင်ပါသည်။
၉.၁၆။ ပဲပင်ပေါက်အရှည်/အမြစ်အရှည်(အချိုး)
ပဲစေ့ အစေ့(၁၀၀)ခန့် အားအညှောင့် ဖေါက်၍ ပဲပင်ပေါက်(၁၀) ခုအား ပဲပင်ပေါက် အရှည်နှင့် အမြစ် အရှည် တို့အားတိုင်းတာ စင်တီမီတာ ယူနစ်ဖြင့်တိုင်းတာ၍ ပျမ်းမျှယူရပါမည်။
၉.၁၇။ ထူးခြားသည့်လက္ခဏာများ
စမ်းသပ်ပဲတီစိမ်းမျိုး၏အဓိကထူးခြားသည့်လက္ခဏာများ ဥပမာ- အသက်လျှင်ခြင်း၊ ရောဂါခံနိုင်ရည်ရှိခြင်း စသည်တို့ရှိပါက ထည့်သွင်း ဖေါ်ပြရန်ဖြစ်ပါသည်။
၉.၁၈။ ပိုးမွှားကျရောက်မှု Score
ပိုးမွှားအမျိုးအစားအလိုက် ပိုးမွှားကျရောက်မှု မှတ်တမ်းများကို သားခွဲပြီးချိန်မှ ရင့်မှည့်ချိန်အတွင်း ကောက်ယူရပါမည်။ မျိုးအလိုက် ရောဂါကျရောက်မှုအဆင့်အတန်းကို -
အဆင့် (၁) ရောဂါကင်း
အဆင့် (၂) ရောဂါအနည်းငယ်ကျ
အဆင့် (၃) ရောဂါကျရောက်မှုအသင့်အတင့်
အဆင့် (၄) ရောဂါကျရောက်မှုများပြား
အဆင့် (၅) ရောဂါကျရောက်မှုအလွန်များပြားဟု ကောက်ယူရပါမည်။
၉.၁၉။ ရောဂါကျရောက်မှု Score
ကျရောက်သည့် ရောဂါအမျိုးအစားအလိုက် ရောဂါကျရောက်မှု မှတ်တမ်းများကို သားခွဲပြီးချိန်မှ ရင့်မှည့်ချိန်အတွင်း ကောက်ယူရပါမည်။ မျိုးအလိုက် ရောဂါကျရောက်မှုအဆင့်အတန်းကို -
အဆင့် (၁) ရောဂါကင်း
အဆင့် (၂) ရောဂါအနည်းငယ်ကျ
အဆင့် (၃) ရောဂါကျရောက်မှုအသင့်အတင့်
အဆင့် (၄) ရောဂါကျရောက်မှုများပြား
အဆင့် (၅) ရောဂါကျရောက်မှုအလွန်များပြား ဟုကောက်ယူရပါမည်။
၉.၂၀။ ရိတ်သိမ်း အပင်အရေအတွက်
ကောက်သိမ်းချိန်တိုင်းတွင် အလယ်စိုက်တန်း (၄) တန်းမှ ထိပ်နှစ် ဖက်မှ တစ်ပေစီကို ပယ်၍ နမူနာဧရိယာ (ကောက်သိမ်းဧရိယာ) ကို သတ် မှတ် ကောက်သိမ်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ကောက်သိမ်းဧရိယာအတွင်းမှ အပင်ဦးရေ အားလုံးအားရေတွက်၍ မှတ်တမ်း ယူရမည်ဖြစ်ပါသည်။
၉.၂၁။ ရိတ်သိမ်းဧရိယာမှ အထွက်(ဂရမ်)
ကောက်သိမ်းချိန်ချိန်တိုင်းတွင်အလယ်စိုက်တန်း (၄) တန်းမှ ထိပ်နှစ်ဖက်မှ တစ်ပေစီကို ပယ်၍ နမူနာဧရိယာ (ကောက်သိမ်းဧရိယာ) ကိုသတ်မှတ် ကောက်သိမ်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ကောက်သိမ်းပြီး အစေ့ များအစိုဓါတ် (၈-၁၃%) ရှိသောအချိန်တွင် ချိန်တွယ်မှတ်တမ်းယူရပါမည်။ ယူနစ်မှာ ဂရမ်ဖြစ်ပါသည်။
၁၀။ အထွက်နှုန်းတွက်ချက်ခြင်း
နမူနာဧရိယာမှရရှိသော အထွက်ကိုအခြေခံ၍တဧကအထွက်နှုန်းကို အောက်ပါအတိုင်းတွက်ချက်ရပါ မည်။
နမူနာဧရိယာမှအထွက် (ဂရမ်) x ၄၃၅၆၀
အထွက်နှုန်း (တင်း) =-------------------------------------------------------------------
နမူနာဧရိယာ အရွယ်အစား (၁၃ ပေ x ၆ပေ) x ၄၅၄ x ၇၂
၄၅၄ = တစ်ပေါင်ရှိ ဂရမ်
၇၂ = ပဲတီစိမ်းတစ်တင်းတွင်ရှိသောအလေးချိန်(ပေါင်)